รังนกสามารถแยกประเภทหลักๆได้ คือ 1.ตามแหล่งกำเนิด นั่นคือรังนกบ้านและรังนกถ้ำ 2.ตามสีของรังนก ซึ่งถ้ากล่าวถึงรังนกที่ผู้บริโภคทั่วไปนิยมรับประทานกันนั้น เชื่อว่ารังนกบ้านจะมาเป็นลำดับแรก ซึ่งกว่าจะมาเป็นรังนกที่เรารับประทานกันได้นั้น มีหลากหลายขั้นตอน โดยจะกล่าวในตอนถัดไป
เบื้องต้นเราต้องมาทำความรู้จักรังนกทั่วไปที่เรารับประทานกันก่อน ซึ่งรังนกทำมาจากน้ำลายของนกนางแอ่นกินรัง ซึ่งนกนางแอ่น หรือนกอีแอ่น ผสมพันธุ์ปีละ 3 ครั้งในกลางเดือนมกราคม, ต้นเดือนพฤษภาคม, กลางเดือนสิงหาคม เมื่อผสมพันธุ์แล้วจะรีบทำรังทันที ออกไข่ครั้งละ 1-2 ฟอง กกไข่และเลี้ยงลูกจนรอดชีวิตในระยะเวลา 3 เดือน จากนั้นก็จะบินออกจากรังไปหาอาหารตั้งแต่ตีห้าไปจนพลบค่ำ
พ่อและแม่นกสร้างรังด้วยน้ำลายเป็นสีขาวลักษณะเหมือนถ้วย นำหนักรังเฉลี่ย 8 กรัม ใช้เวลาสร้าง 30-45 วัน หลังสร้างรังเสร็จ จะผสมพันธุ์ในเวลากลางคืน หลังจากนั้น 5 วันจะเริ่มวางไข่ใบแรกและวันที่ 8 จะวางไข่ใบที่ 2 (ครั้งละ 2 ฟอง) น้ำหนัก 1.2 กรัม ไข่จะฟักในเวลา 21-29 วัน 1 สัปดาห์หลังจากการฟัก ขนจะเริ่มขึ้น และอายุ 2 สัปดาห์จะเริ่มเกาะรัง พ่อและแม่นกจะหาอาหารมาให้ จนลูกนกมีขนขึ้นเต็มเมื่ออายุ 45 วัน (อัตราการรอดของนกที่อาศัยตามถ้ำธรรมชาติ 20 % แต่อัตราการรอดของนกที่อาศัยตามบ้านนกหรือคอนโดนกมีถึง 64.4 % ) พร้อมเริ่มผสมพันธุ์ เมื่ออายุ 8 เดือนผสมพันธุ์ปีละประมาณ 3 ครั้ง มีชีวิตได้ถึง 12-15 ปี ถ้ามีการเก็บรังก่อนที่จะวางไข่ พ่อและแม่นกจะสร้างรังขึ้นใหม่และเลื่อนการวางไข่ออกไป (ใน 1 ปีจะได้รัง 2-3 รัง ต่อ 1 คู่)
พฤติกรรมของนกนางแอ่นกินรัง
มีพฤติกรรมสร้างรังทดแทน (re-nest) และสร้างในที่เดิมกับรังที่ถูกเก็บไป ถ้าไม่เก็บ นกก็จะสร้างทับรังเดิม
การออกหากินและกลับรังเป็นเวลา เช่น เวลากลับรัง มักได้แก่ 11.30 14.00 17.30 หรือ 18.30 แล้วแต่ท้องถิ่น หรือฤดูกาล
บินตลอดเวลาไม่เกาะที่ใดจนกว่าจะกลับถึงรัง
บินในที่มืดได้คล่องแคล่ว แม่นยำ จากการส่งเสียงสะท้อนนำทาง (Echolocation)
รักเดียวใจเดียว จะครองคู่กันไปตลอด
เป็นสัตว์สังคม ดำรงชีวิตแบบรวมหมู่ เป็นกลุ่มขนาดใหญ่ มีจ่าฝูงด้วย
บินด้วยความเร็วสูง 89-100 กม./ชม.
อายุทั่วไป 6-7 ปี อายุ 3 ปีจะสร้างรังได้ดีที่สุด
จะผสมพันธุ์กันในที่อยู่อาศัย ทำรังปีละ 3 รอบ ออกไข่รอบละ 2 ฟอง
วันที่มีแดดจ้า จะหากินไกล วันฟ้ามืดฝนตกจะบินใกล้ ฝนตกหนักจะไม่ออกหากิน
อาหารของนกนางแอ่น
นกนางแอ่นจะบินโฉบเฉี่ยวกินสัตว์จำพวกแมลงที่บินอยู่ในอากาศ โดยใช้จะงอยปาก
แมลงที่กิน ได้แก่ มดที่มีปีก แมงเม่า แมงปอ ด้วงปีกแข็ง มวน เพลี้ย ยุง แมลงวัน แมลงบนผิวน้ำ แมลงตามพุ่มไม้
นกนางแอ่น 1 ตัว จะกินแมลงได้ 1 – 2 กรัม หรือ แมลงประมาณ27 – 32 ตัว
เราได้รู้จักนกนางแอ่นกินรังกันมาบ้างแล้ว เราจะมาทำความรู้จักรังนกในเรื่องต่างๆในตอนถัดไปนะคะ
ตอนที่ 2 แหล่งที่ตั้งของบ้านนก
ตอนที่ 3 การสร้างบ้านนก
ตอนที่ 4 การเก็บรังนก
ตอนที่ 5 การทำความสะอาดรังนก
ตอนที่ 6 การดูแลบ้านนก
ตอนที่ 7 คำถามน่าสงสัยเกี่ยวกับรังนก
Website : www.shewonthaibirdnest.com